Thừa kế theo pháp luật – quy định và quy trình thừa kế tài sản

68 views

Thừa kế theo pháp luật là một chủ đề quan trọng liên quan đến việc chuyển giao tài sản của người đã mất cho người thừa kế. Cùng newlife24h.com tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Thừa kế theo pháp luật là một chủ đề quan trọng liên quan đến việc chuyển giao tài sản của người đã mất cho người thừa kế. Đây là phương thức phân chia di sản khi không có di chúc hoặc khi di chúc không hợp lệ, hoặc di sản còn lại không được đề cập trong di chúc. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, quy định, cũng như quy trình thừa kế theo pháp luật ở việt nam.

Thừa kế theo pháp luật là gì?

Thừa kế theo pháp luật là việc phân chia di sản của người chết cho những người thừa kế dựa trên quy định của pháp luật, không phụ thuộc vào ý nguyện của người chết.
Pháp luật về thừa kế tại việt nam được quy định trong bộ luật dân sự 2015, trong đó quy định rõ ràng thứ tự ưu tiên và điều kiện của những người hướng thừa kế

Các trường hợp áp dụng thừa kế theo luật

Theo điều 650 bộ luật dân sự 2015, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong các trường hợp sau:

Không có di chúc: khi người chết không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp pháp.
Di chúc bị vô hiệu: di chúc có nội dung trái với quy định của pháp luật hoặc không tuân thủ các điều kiện hợp lệ của di chúc.
Di chúc không chỉ định đủ tài sản: nếu di chúc không phân chia hết tài sản, phần tài sản chưa được chỉ định sẽ được hướng thừa kế theo luật.
Người thừa kế không được hưởng di sản: người được chỉ định trong di chúc nhưng không đủ điều kiện hưởng thừa kế (ví dụ như bị truất quyền thừa kế) thì phần di sản của họ sẽ được chia theo pháp luật.

Thứ tự hàng thừa kế theo pháp luật

Theo quy định của bộ luật dân sự, những người thừa kế theo pháp luật được phân chia theo thứ tự hàng thừa kế. Điều 651 bộ luật dân sự 2015 quy định ba hàng thừa kế như sau:

Hàng thừa kế thứ nhất: bao gồm vợ/chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ và con nuôi hợp pháp của người đã mất.
Hàng thừa kế thứ hai: bao gồm ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột của người đã mất, cháu ruột (gọi người đã mất là ông bà).
Hàng thừa kế thứ ba: bao gồm cụ nội, cụ ngoại của người đã mất; cô, chú, bác ruột, cậu, dì ruột và cháu ruột (gọi người đã mất là cô, chú, bác, cậu, dì).

Những người thuộc hàng thừa kế đầu tiên sẽ được ưu tiên hưởng thừa kế trước. Nếu không còn ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất, di sản sẽ được chia cho những người ở hàng thừa kế thứ hai, và tương tự với hàng thừa kế thứ ba.

Quy định về phân chia di sản theo pháp luật

Nguyên tắc chia thừa kế theo pháp luật là những người thuộc cùng một hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Tuy nhiên, nếu có trường hợp người thừa kế đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản, phần di sản của họ sẽ được chia cho các con của người đó (thừa kế thế vị), nếu có.

Thừa kế thế vị là gì

Thừa kế thế vị là một quy định đặc biệt trong trường hợp người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất đã chết. Theo điều 652 bộ luật dân sự, con của người thừa kế đã mất sẽ được hưởng phần di sản mà người thừa kế này đáng lẽ được nhận, nếu còn sống. Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho con cháu của người đã mất.

Quy trình thừa kế theo pháp luật

Khi phân chia di sản thừa kế theo pháp luật, người thừa kế cần tuân thủ quy trình sau đây:

Bước 1: xác định di sản thừa kế

Trước hết, cần xác định các tài sản thuộc quyền sở hữu của người đã mất để phân chia. Tài sản có thể là bất động sản, động sản, tiền mặt, hoặc các tài sản khác.

Bước 2: xác định người thừa kế

Dựa trên quy định về thứ tự hàng thừa kế, xác định những người thuộc hàng thừa kế để phân chia di sản.

Bước 3: phân chia di sản

Di sản được chia đều cho những người thuộc cùng hàng thừa kế. Nếu có người thừa kế từ chối nhận phần di sản, phần đó sẽ được chia cho những người còn lại.

Bước 4: công chứng và chứng thực thỏa thuận thừa kế

Xem thêm: Đấu giá tài sản là gì? Nguyên tắc, quy chế đấu giá là gì?

Xem thêm: Tham nhũng là gì? Các hành vi được coi là tham nhũng?

Sau khi phân chia di sản, người thừa kế cần lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản và công chứng tại cơ quan có thẩm quyền. Văn bản này đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp về sau.

Những trường hợp đặc biệt trong thừa kếtài sản

Truất quyền thừa kế: một số người, mặc dù thuộc hàng thừa kế, có thể bị truất quyền thừa kế nếu họ có hành vi ngược đãi người đã mất, phạm tội đối với người để lại di sản hoặc có các hành vi vi phạm đạo đức nghiêm trọng.
Người thừa kế không được quyền từ chối thừa kế: trong một số trường hợp, người thừa kế có thể bị hạn chế quyền từ chối nhận di sản, đặc biệt khi điều này ảnh hưởng đến quyền lợi của trẻ vị thành niên hoặc người được pháp luật bảo vệ.

Thừa kế theo pháp luật là quy trình phân chia di sản được pháp luật quy định rõ ràng, nhằm đảm bảo quyền lợi của người thừa kế và tuân thủ đúng thứ tự hàng thừa kế. Việc hiểu rõ quy định và quy trình thừa kế giúp tránh những tranh chấp không đáng có trong gia đình và đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan. Nếu bạn đang trong tình huống cần phân chia di sản, nên tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để đảm bảo mọi thủ tục diễn ra suôn sẻ và đúng pháp luật.