Scroll to Top
Nguyên tắc phân chia tài sản sau ly hôn, các thủ tục cần thực hiện
324 views

Phân chia tài sản sau ly hôn, những nguyên tắc cần ghi nhớ và các thủ tục cần thực hiện. Phân chia tài sản có yếu tố nước ngoài có điều gì khác biệt. Cùng newlife24h.com tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây

Phân chia tài sản khi ly hôn là một trong những vấn đề pháp lý phức tạp và nhạy cảm, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của cả hai vợ chồng sau khi kết thúc hôn nhân. Việc phân chia tài sản không chỉ cần đảm bảo sự công bằng giữa hai bên, mà còn phải tuân theo các quy định của pháp luật để tránh tranh chấp kéo dài.

Phân chia tài sản sau ly hôn
Phân chia tài sản sau ly hôn

Cơ sở pháp lý về phân chia tài sản khi ly hôn

Tại Việt Nam, việc phân chia tài sản khi ly hôn được điều chỉnh chủ yếu bởi Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cụ thể từ Điều 59 đến Điều 64. Các điều luật này quy định rõ về nguyên tắc phân chia tài sản, tài sản chung và tài sản riêng, cũng như việc giải quyết tranh chấp về tài sản giữa hai vợ chồng.

Phân loại tài sản trong hôn nhân

Để phân chia tài sản khi ly hôn một cách đúng đắn, cần xác định rõ tài sản chungtài sản riêng của vợ chồng.

Tài sản chung:

  • Là tài sản do vợ chồng tạo ra, thu nhập từ lao động, sản xuất, kinh doanh, cũng như các khoản tiền thưởng, tiền trợ cấp (trừ trợ cấp riêng cho mỗi người).
  • Tài sản chung bao gồm cả tài sản mà vợ chồng có được trong thời kỳ hôn nhân.
  • Theo luật, tất cả tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân được mặc nhiên coi là tài sản chung, trừ khi có chứng cứ chứng minh là tài sản riêng.

Tài sản riêng:

  • Là tài sản mà vợ hoặc chồng có trước khi kết hôn hoặc tài sản được thừa kế, tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân.
  • Tài sản riêng cũng bao gồm tài sản do một bên mua bán, trao đổi hoặc tạo ra từ tài sản riêng.

Trong quá trình phân chia, tài sản chung sẽ được phân chia, còn tài sản riêng thuộc về mỗi bên mà không phải chia. Tuy nhiên, nếu tài sản riêng đã được đưa vào sử dụng chung, nhập vào tài sản chung hoặc không còn chứng minh rõ ràng là tài sản riêng, thì nó cũng có thể được phân chia theo nguyên tắc tài sản chung.

Nguyên tắc phân chia tài sản

Điều 59 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định nguyên tắc chung về phân chia tài sản khi ly hôn như sau:

Thỏa thuận giữa vợ chồng

  • Vợ chồng có thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản. Nếu hai bên đạt được sự đồng thuận, việc phân chia sẽ được thực hiện theo thỏa thuận đó, miễn là không vi phạm pháp luật hay đạo đức xã hội.

Nguyên tắc công bằng

  • Nếu không thể thỏa thuận được, Tòa án sẽ căn cứ vào quy định của pháp luật và các yếu tố thực tế để phân chia tài sản một cách công bằng và hợp lý. Công bằng không có nghĩa là chia đôi tài sản một cách tuyệt đối, mà phải xem xét nhiều yếu tố liên quan như:
    • Công sức đóng góp: Căn cứ vào công sức mà mỗi bên đã đóng góp vào việc tạo lập, duy trì, phát triển tài sản chung. Người có công sức lớn hơn có thể được hưởng phần tài sản nhiều hơn.
    • Bảo vệ quyền lợi của con cái: Trong trường hợp có con chung, Tòa án thường ưu tiên phần tài sản dành cho người trực tiếp nuôi dưỡng con cái.
    • Hoàn cảnh của mỗi bên: Tòa án cũng xét đến hoàn cảnh sống, sức khỏe và khả năng tự lập của mỗi người sau ly hôn.
    • Lỗi vi phạm: Trong một số trường hợp, nếu một bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng (ngoại tình, bạo lực gia đình,…) thì cũng có thể ảnh hưởng đến việc phân chia tài sản.

Phương thức phân chia tài sản

Khi phân chia tài sản, có thể áp dụng các phương thức sau:

  • Phân chia bằng hiện vật: Tức là chia trực tiếp các tài sản chung (nhà, đất, tiền, đồ vật…) cho hai bên theo tỷ lệ phù hợp.
  • Phân chia bằng tiền: Nếu tài sản không thể chia trực tiếp (như nhà đất chung, công ty,…) thì có thể định giá và một bên sẽ trả tiền chênh lệch cho bên kia.
  • Giải quyết nghĩa vụ chung: Ngoài việc chia tài sản, vợ chồng cũng phải cùng nhau giải quyết các nghĩa vụ về tài sản như nợ nần, hợp đồng đã ký trong thời kỳ hôn nhân. Cả hai phải cùng chịu trách nhiệm với các khoản nợ chung, trừ khi có thỏa thuận khác hoặc có chứng cứ rằng nợ đó chỉ thuộc về một người.

Phân chia tài sản khi có yếu tố nước ngoài

Phân chia tài sản khi có yếu tố nước ngoài
Phân chia tài sản khi có yếu tố nước ngoài

Trong trường hợp vợ chồng ly hôn có yếu tố nước ngoài (một trong hai bên là người nước ngoài, hoặc có tài sản ở nước ngoài), việc phân chia tài sản sẽ được xử lý theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Nếu không có điều ước quốc tế, việc phân chia tài sản sẽ tuân theo pháp luật Việt Nam.

Một số trường hợp đặc biệt

Phân chia tài sản đối với doanh nghiệp:

  • Nếu một trong hai bên là chủ sở hữu doanh nghiệp, Tòa án sẽ xem xét đặc thù của loại tài sản này để bảo vệ quyền lợi của người còn lại mà không ảnh hưởng quá nhiều đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
  • Phương thức phổ biến là bên không sở hữu sẽ nhận phần giá trị tương ứng với tài sản đóng góp trong doanh nghiệp.

Phân chia tài sản là bất động sản:

  • Nếu hai bên cùng sở hữu bất động sản (nhà, đất), việc phân chia có thể được thực hiện bằng cách phân chia diện tích đất, nhà theo tỷ lệ góp vốn. Nếu không thể chia bằng hiện vật, có thể bán tài sản và chia tiền.

Thủ tục yêu cầu phân chia tài sản

Trong quá trình ly hôn, vợ hoặc chồng có thể yêu cầu Tòa án giải quyết việc phân chia tài sản. Các bước cơ bản bao gồm:

Xem thêm: Tuân thủ pháp luật là gì, tầm quan trọng của tuân thủ pháp luật

Xem thêm: Luật giám định tư pháp là gì, nguyên tắc giám định tư pháp

  • Nộp đơn ly hôn kèm yêu cầu phân chia tài sản: Khi nộp đơn ly hôn, người yêu cầu phân chia tài sản cần trình bày rõ các tài sản chung và riêng, yêu cầu chia tài sản cụ thể.
  • Chứng minh tài sản: Vợ chồng cần cung cấp các giấy tờ chứng minh tài sản (giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất, sổ tiết kiệm, chứng từ liên quan đến tài sản chung và riêng).
  • Quyết định của Tòa án: Sau khi xem xét toàn bộ chứng cứ và lắng nghe ý kiến của các bên, Tòa án sẽ ra quyết định phân chia tài sản theo quy định pháp luật và tình hình thực tế của từng trường hợp.

Việc phân chia tài sản khi ly hôn là quá trình phức tạp đòi hỏi sự công bằng, minh bạch và tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Vợ chồng cần nhận thức rõ về quyền lợi và nghĩa vụ của mình để bảo vệ tài sản và tránh các tranh chấp không đáng có. Đồng thời, khi đối diện với vấn đề pháp lý này, tốt nhất là nên có sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý để đảm bảo quyền lợi cho mỗi bên.